Zoals ik in mijn eerste artikelen schreef is Europa vanuit Fit for 55 bezig met ambitieuze duurzame plannen. Naast een CO2 rekening per huishouden wordt er ook al langer nagedacht over de kwaliteit van woningen. Is deze wel hoog genoeg en moet er geen minimale isolatienorm komen? In Europa stond dit eind van het jaar op de planning: minimale normen voor bestaande gebouwen bij renovatie, met als doel een CO2 neutrale woningvoorraad in 2050. Met het lekken van de plannen (nee, dit is niet alleen een Nederlands verschijnsel) afgelopen week, volgt hier alvast een overzicht van de plannen en gevolgen voor Nederland.
De plannen van Europa (EPBD uitgelegd)
Omdat een groot deel van de bestaande woningen in Europa niet energie efficiënt zijn vindt Europa dat deze versneld verduurzaamd moeten worden. Van al het energieverbruik in Europa ontstaat 36 procent van de uitstoot in deze gebouwde omgeving. Om deze verduurzaming aan te lagen moet alle nieuwbouw energieneutraal zijn vanaf 2030. Daarnaast moeten bestaande gebouwen als die flink gerenoveerd worden voldoen aan minimale energie-eisen.
De lidstaten, waaronder Nederland, moeten renovatie actieplannen gaan opstellen. Deze plannen moeten toewerken naar een CO2 neutrale gebouwde omgeving in 2050. De plannen moeten worden ingediend in 2025 bij de Europese commissie en iedere 5 jaar daarna worden geüpdate. Deze plannen gaan gekoppeld worden aan Europese fondsen, dus dat maakt ze extra relevant. De EU omarmt hier in ieder geval het stap voor stap verduurzamen denken, wel met een stevige eindkwaliteit in 2050.
Dit is niet het enige. Ook grote partijen zoals Rockwool hebben meegedacht bij deze plannen. Zo moet er opgeschaald kunnen worden in het aantal renovaties en isolatiemaatregelen. Nu is al een enorm tekort in deze sector, dat is dus hard nodig. Door deze ambities uit te spreken, middelen beschikbaar te stellen hoopt Europa versnelling aan te jagen.
Minimale energie eisen
In het voorstel staan een reeks aan eisen om verduurzaming aan te jagen. Zo moeten alle nieuwe gebouwen van 2030 energieneutraal zijn en alle publieke gebouwen die nieuw gebouwd worden in in 2027. Voor wie het bezit van gemeenten en overheden kent in Nederland, weet dat dit een grote opgave zal zijn. Bij alle andere bestaande bouw (waaronder woningen) zou energieneutraal het uitgangspunt moeten worden als de renovatie meer dan een kwart van de woningwaarde vertegenwoordigd. Kort samengevat: Bij grotere renovatie word je dan verplicht de woning grootschalig te verduurzamen. In de context van Nederland betekent dit ook van het aardgas af.
Tot slot komt Europa nog met het idee van een renovatie paspoort. Dit is gekoppeld aan de woning en geeft weer hoever de woning in zijn ‘reis’ zit naar energieneutraal. Op zich past dit wel mooi bij de huidige gewenste contigenten aanpak en digitale omgeving waar de overheid aan werkt voor huishoudens. Wat dat betreft loopt Nederland mooi op schema om huiseigenaren inzicht te geven in welke stappen passen bij hun woning om zo ‘spijtinvesteringen’ te voorkomen.
Wat is nog het recht op koude voeten? (of CO2 uitstoten)
Deze plannen zijn zeker nog niet definitief. De vraag is of de Europese Commissie niet te veel op de stoel van lidstaten gaat vinden en of de plannen wenselijk zijn. In Nederland houden we nu nog vast aan het ‘recht op koude voeten’. Eigenaren moeten zelf gaan over de kwaliteit van hun woningen en zouden niet gedwongen moeten worden tot investeringen. Dat is lijkt een meerderheid in Den Haag nog te onderschrijven. De komende 2 jaar zal deze discussie gevoerd worden in Europa en Den Haag en we zullen zien of het recht op koude voeten blijft.