Subsidies voor fossiele brandstoffen? Het klinkt gek, maar met enige regelmaat verschijnt er weer een krantenartikel met de strekking: ‘Nog miljarden euro’s steun voor fossiele brandstoffen’. In dit blogbericht meer over deze subsidie op fossiele brandstoffen en hoe het werkt. Dit blog maakt deel uit van de serie: Energietransitie betekenis. Met deze serie proberen we alle basiskennis die nodig is om de energietransitie te begrijpen gratis ter beschikking te stellen.
Subsidie voor fossiele brandstoffen?
Een veelgehoorde kritiek is dat duurzame energie alleen maar succesvol is door subsidies. Wat men er niet bij vertelt is dat bij zo ongeveer iedere energiebron ooit de overheid in enige vorm steun verleende. Of het nou leningen was in de 16e eeuw bij de grootschalige ontwikkeling van turf, de overgang op aardgas in de jaren 60 van de 20ste eeuw of de energietransitie nu. Wat ook vergeten wordt is dat fossiele brandstoffen tot de dag van vandaag ook ondersteund worden.
Directe subsidie voor fossiele brandstoffen is er niet in Nederland. In andere landen is die er bijvoorbeeld wel om overschakeling op aardgas te stimuleren. Berucht zijn de subsidies voor aardgas in Duitsland. Hier komen we nog op terug in een ander artikel. Als we naar een bredere definitie kijken van ‘subsidie’ dus het ingrijpen van een overheid om fossiele brandstoffen te steunen, denk aan belastingvoordeel , dan subsidiëren we wel degelijk fossiele energie in Nederland. Vooral belastingkortingen of vrijstellingen voor grote energieverbruikers tikken aan. Het gaat hier om 4,5 miljard euro steun per jaar. Moties uit de Tweede Kamer roepen al een tijd op dit onder de loep te nemen en langzaam af te bouwen. Het totaal aan ondersteuning loopt op tot circa 8,3 miljard euro per jaar, aldus Milieudefensie.
Deze ondersteuning komt vooral voort uit het verleden van Nederland wat meer industrie en glastuinbouwactiviteiten wilde stimuleren. Met de vondst van het aardgas werd het gemakkelijk om grootverbruikers minder te laten betalen aan belasting, en daarmee de kosten voor deze bedrijven te doen dalen. Deze maatregelen stammen uit een tijd dat klimaatproblematiek nog niet op de agenda stond van de politiek en bevolking. Een van de grootste vragen van de komende periode is hoe we omgaan met deze stimulering, werkgelegenheid versus de klimaatlasten.