Wat kost de energietransitie in Nederland? Wie betaalt de energietransitie? Het zijn vragen die vaak worden gesteld. Zeker met de verkiezingen in aantocht is dit een ‘hot topic’. Want het is duidelijk dat de meeste Nederlands het Klimaatprobleem belangrijk vinden, maar daar betalen? Dat is nog de vraag. Dit blog maakt deel uit van de serie: Energietransitie betekenis. Met deze serie proberen we alle basiskennis die nodig is om de energietransitie te begrijpen gratis ter beschikking te stellen.
Wat kost de energietransitie wereldwijd
Het is lastig om te berekenen wat de energietransitie wereldwijd gaat kosten. Ieder land zijn systeem en behoeften zijn anders. Toch is er door o.a. Bloomberg en de World Bank een aantal inschattingen gemaakt. Zo moet alleen al 14 biljoen dollar geïnvesteerd worden in het energiesysteem om het geschikt te maken voor hernieuwbare bronnen zoals wind en zon. Dit gaat dan nog niet eens uit van een 100% overname van deze energieën in 2050, maar van circa 60%. Om deze grote stap mogelijk te maken zal de behoefte aan metalen zoals zilver alleen maar gaan stijgen komende jaren. Dus mocht u nog een investering zoeken. In totaal is er tot aan 2050 zeker zo’n 6,8 biljoen per jaar nodig om te gehele overstap naar een duurzaam energie te faciliteren. Een hele hoop grote getallen, laten we snel naar Nederland kijken voor een beter gevoel bij deze getallen.
Wat kost de energietransitie in Nederland
Afhankelijk van wie je het vraagt heeft de energietransitie een te overzien of schrikbarend prijskaartje in Nederland. Het bedrag van 1.000 miljard euro tot aan 2050, wat neerkomt op 230.000 euro per huishouden komt voorbij, maar ook bedragen die te overzien zijn en beter onderbouwd. Zo berekend het PBL dat er vanaf 2030 zo’n 2 tot 3 miljard euro per jaar extra nodig is om de klimaatdoelen te behalen. Dit komt dan bovenop wat we al moeten doen. Dit bedrag op zichzelf is weer te laag en wordt te vaak aangehaald als het bedrag dat per jaar nodig zou zijn. Dat is niet correct.
Een betere inschatting kwam met uit een ander rapport van het PBL. Later door Minister Wiebes samengevat als: De energietransitie gaat ons jaarlijks tussen de 1 en 3 procent van ons BBP kosten. Dit komt neer op zo ongeveer 14 miljard euro per jaar. Dit is natuurlijk een hoop geld, wat we allemaal uiteindelijk moeten betalen. Maar goed, de kosten van defensie zijn bijvoorbeeld 8 miljard en zorg komt per jaar op 80 miljard euro uit. Daarbij komt ook dat er een hoop vermeden kosten zijn, zoals investeringen in fossiele systemen en de plus op de werkgelegenheid.
De kosten van de energietransitie in Nederland hangen uiteindelijk het meest samen met de politieke keuzes. Laten we eerlijk zijn, Nederland was de afgelopen jaren vooral goed in benoemen wat er niet kan en in het proces veel onduidelijkheid creëren. Zo was aardgas een mooie transitieoptie, maar nu niet meer. Toen kwam biomassa als kandidaat, maar nee dat willen we niet. En nu lijkt ook CCS steeds minder op liefde te kunnen rekenen. En de rekenmeesters zijn het erover eens. Het niet benutten van technologieën behalve wind en zon levert al snel een dubbel zo hoog prijskaartje op tot aan 2050.
Wie gaat de energietransitie betalen?
Prima, de energietransitie kost 14 miljard euro per jaar, maar wie betaalt die energietransitie? Uiteindelijk betaalt iedereen voor de energietransitie. In de politiek wordt nu nog gespeeld met de gedachte dat dit kostenneutraal kan, ook wel woonlastenneutraal genoemd. Als we eerlijk kijken naar de kosten van aardgasvrij en de grote investeringen die gepaard gaan in bijvoorbeeld de gebouwde omgeving, dan is kostenneutraal een illusie.
Is het erg, meer betalen voor de energietransitie? Als we kijken wat er ervoor terugkrijgen niet. Een gezonder leefklimaat en minder gevaar van een veranderd klimaat, dat lijkt een prima deal. Er ontstaan ook allerlei kansen om te profiteren van een ander klimaatbeleid, zoals in werkgelegenheid of meer decentrale energieopwekking.