Dit blog is een aanvulling op mijn boek 'De Nederlandse Aardgastransitie' en beschrijft de geschiedenis van energietransities in Nederland.
Aangenomen mag worden dat de introductie van het aardgas voor de meeste Nederlanders een acceptabele gebeurtenis was die vaak gepaard ging met een vooruitgang in comfort en deels in kosten bij meer gebruik van energie. Veruit de meeste anekdotes zijn positief en uit de dagbladen spreekt duidelijk enthousiasme over het aardgas. Illustratief is het voorbeeld van twee gezinnen met een eigen lokale aardgasbron die liever op het grote gasnet aangesloten wilde worden. Het gezin van fruitkweker Dambruin in Haamstede had in 1963 al ruim vier jaar geen stadsgas- en kolenrekening meer. De man des huizes had al eerder ontdekt dat er aardgas in de bodem zat en besloot na het trouwen dit goedje te benutten in plaats van kolenkachels aan te schaffen.
Het aardgas werd bij toeval ontdekt bij het plaatsen van een waterpomp. Na het verrichten van wat proefboring en het checken van de kwaliteit van het aardgas werd een pijp zeven meter in de grond geplaatst en produceerde de bron zo zuiver aardgas. Mevrouw Dambruin was uiterst tevreden over het aardgas en zij beweerde dat alles tweemaal zo snel kookte als op stadsgas. Vooral de pannen bleven verrassend schoon. Het gasbedrijfje was een ware hobby geworden voor de familie die hun woning dan ook uit trots ‘De Bron’ noemde. Toch waren de financiële voordelen niet heel groot en de risico’s van dit alternatief groter dan aansluiten op het grote aardgasnet. Dus zelfs de familie Dambruin maakte vanaf 1971 dankbaar gebruik van het aardgas uit Slochteren dat in Schouwen beschikbaar kwam.
Autonomie en onafhankelijkheid
Autonomie en onafhankelijkheid van de 'grote' energiebedrijven lijkt in onze energietransitie een belangrijkere waarde te zijn dan toen. Toch zijn dit soort anekdotes interessant om te bekijken. Een lokale gasbron is weliswaar niet te vergelijken met de energiecoöperaties van nu, maar toch is dit een grappig voorbeeld hoe men lokaal te werk ging en aan energie kwam. Er is bijvoorbeeld een anekdote bekend van een dorp in het noorden van het land dat in eerste instantie het aardgas weigerde om zo een kolenboer dorpsgenoot te beschermen tegen inkomstenverlies.